Płyta piankowa i piankowo-kartonowa - co to jest i jak ją obrabiać?

W ostatnich latach płyta piankowa (foam board), zyskuje coraz większą popularność w wielu dziedzinach życia. Wszechstronne zastosowanie płyty piankowej wynika głównie z jej bardzo ciekawych parametrów technicznych.  Jest bardzo lekka, sztywna, ma gładką powierzchnię i można na niej drukować, jest dość odporna na wilgoć, a co bardzo ważne, daje się łatwo obrabiać za pomocą prostych narzędzi. Zapraszamy do zapoznania się z poradnikiem dotyczącym wykorzystania i sposobów obróbki płyty piankowo-kartonowej.

Płyty piankowe stanowią idealne podłoże do naklejania zdjęć, wydruków, plakatów i innych materiałów graficznych. Można to wykonać przy użyciu klejów żelowych lub w sprayu na zimno, a także klejów aktywowanych termicznie.  Bardzo dobrze sprawdza się jako podkłady do wszelkiego rodzaju wystaw, ekspozycji. Jest też bardzo dobra do bezpośredniego druku (sitodruk), druk cyfrowy, UV (wysoka biel okładzin).

Płyty o grubości 10 mm są bardzo  wytrzymałe i nie ulegają odkształceniom, nawet przy dużych formatach 70 x 100 cm i 100 x 140 cm, więc są chętnie stosowane do różnych ekspozycji wystawowych w obiektach muzealnych, kulturalnych, targowych. Równie szerokie zastosowanie znajdują płyty piankowo-kartonowe przy budowie różnego rodzaju scenografii filmowych, teatralnych, reklamowych. 

W dziedzinie tworzenia makiet obiektów architektonicznych zastosowanie pianek stało się przełomowe i obecnie są one podstawowym materiałem do ich budowy. Wykorzystując różne grubości płyty piankowo-kartonowej od 3 mm do 10 mm, można budować modele budynków w dowolnej skali.

Płyta piankowo-kartonowa jest materiałem bardzo przyjaznym dla wykonawcy. Dzięki warstwowej budowie charakteryzuje się dużą sztywnością i stabilnością przy zachowaniu łatwości przycinania i sztancowania. Przycięte krawędzie są gładkie, a jednorodny piankowy rdzeń nie kruszy się ani nie strzępi. 

• Ważną cechą jest też szlachetne tworzywo PVC-free, dzięki czemu możemy płyty piankowe stosować do następujących zastosowań:

  • Wykonywania plansz prezentacyjnych
  • Do tablic informacyjnych
  • Do plansz wystawienniczych
  • Plansze POS
  • Do dekoracji wnętrz
  • W oprawianiu — ramiarstwie
  • W muzealnictwie
  • W modelarstwie
  • W architekturze do np. wizualizacji przestrzennej projektów itp. 

  ZOBACZ W SKLEPIE

Wymiary formatek płyty piankowo-kartonowej

Obecnie na naszym polskim rynku dostępnych jest już wiele formatów płyt piankowych z okładziną kartonową. Bardzo istotną cechą wspólną wszystkich dostępnych formatek jest fakt, że posiadają one wysoką precyzję wymiarów.  Najpopularniejszym rozmiarem jest z pewnością płyta biała 5 mm 70 x 100cm. W tym formacie B 1 występują również inne grubości płyt. W sklepie modelarskim F3M można zaopatrzyć się w białe pianki o grubości 10 mm, 5 mm i  cienkie 3 mm. Jest także dostępna płyta piankowo-kartonowa o grubości 5 mm w kolorze czarnym, z czarnym wypełnieniem i czarną okładziną.  Każda z nich ma swoje istotne zastosowanie. Połączone w jednej makiecie odzwierciedlają skalowane grubości ścian i wielkość obiektów.

Drugim w kolejności formatem ze względu na popularność, jest rozmiar płyty 50 x 70 cm. To najchętniej kupowany rozmiar na potrzeby wykonania średniej wielkości makiet i dioram. Odbiorcami są najczęściej studenci studiów o kierunkach plastycznych i architektonicznych. Wykonanie makiety jednego obiektu lub kilku budynków i otaczającego  terenu to również częsty temat na zajęciach technicznych w szkołach podstawowych i średnich. Pianka 5 mm sprawdza się doskonale do takich zastosowań jako materiał łatwy w obróbce i niedrogi.

Konstrukcja płyty piankowej

Nazwy płyta piankowa używa się zazwyczaj w stosunku do lekkiej płyty z rdzeniem polistyrenowym. Biała płyta posiada wysoce estetyczny rdzeń z pianki polistyrenowej, który nie żółknie z upływem czasu. Papier stanowiący okładzinę jest bezkwasowy i ma zwykle gramaturę 180-210. Ze względu na konstrukcję można podzielić płyty piankowe na:

• bez okładziny zewnętrznej
• z okładziną zewnętrzną z kartonu
• z okładziną zewnętrzną z innych materiałów
• płyta laminowana

Płyta piankowa z okładziną z kartonu to płyta piankowo-kartonowa. Karton stanowiący okładzinę płyty piankowej może być matowy lub z wykończeniem satynowym. Najpopularniejsze i najbardziej dostępne są płyty w kolorze białym z okładziną z bardzo gładkiego kartonu o satynowej powierzchni.. Płyty piankowe w kolorze czarnym występują najczęściej z okładziną z bardzo gładkiego kartonu matowego. Ma ona najszersze zastosowanie, o czym będziemy pisać dalej.

Dzięki okleinie kartonowej płyta piankowa jest sztywna. Można na niej wykonywać nadruk, podobnie jak na zwykłym kartonie. Daje to również dodatkowe możliwości obróbki ręcznej i mechanicznej. Jest więc możliwość wycięcia dowolnego kształtu po liniach prostych lub oryginalnej formy według własnej koncepcji.

Obróbka płyty piankowej

Możemy wyodrębnić kilka sposobów obróbki płyt piankowych:

• cięcie ostrym skalpelem
• cięcie ostrym nożem olfa
• wycinanie kół ostrym cyrklem
• frezowanie
• cięcie specjalnymi narzędziami mechanicznymi

Do obróbki płyty piankowo-kartonowej najlepiej używać narzędzi z metalowymi ostrzami firmy Excel lub Olfa, które też dostępne są w naszym sklepie modelarskim F3M.  Podczas cięcia narzędziami ręcznymi z metalowymi ostrzami, najlepiej zaopatrzyć się również w metalową linijkę, która zachowa równy brzeg przy używaniu ostrego nożyka. 

https://www.ef3m.pl/pl/c/Nozyki-modelarskie/125

Płytę możemy ciąć bez ograniczeń w każdym kierunku i na wybrane przez nas formaty. Po odmierzeniu odpowiedniego wymiaru należy przyłożyć metalową linijkę i zdecydowanym ruchem z dociskiem, wykonać cięcie na całej planowanej długości. Ważne jest, aby zapewnić odpowiednio sztywne i gładkie podłoże do cięcia, jak płyta pilśniowa, tektura lub szkło. Przecięta w ten sposób płyta piankowa, będzie posiadała równą i gładką krawędź. Należy wystrzegać się nieco przytępionych narzędzi tnących. Obróbka tępym nożykiem spowoduje szarpanie powłoki kartonowej i rdzenia piankowego.

Płyta piankowa klejenie

Ze względu na zawartość rdzenia płyty piankowej należy zwrócić szczególną uwagę na zastosowane kleje. Rdzeń płyty piankowo-kartonowej wykonany jest ze spienionego poliuretanu. Większość z dostępnych na rynku szybkich klejów cyjanoakrylowych będzie powodowało rozpuszczenie rdzenia pianki i w konsekwencji jej zniszczenie. Jeżeli więc chcemy stosować tego typu kleje, nie należy dopuszczać do ich kontaktu z rdzeniem płyty.

Sposób klejenia płyty piankowo-kartonowej

Klejenie tego materiału polega na jednolitym rozprowadzeniu odpowiedniej ilości kleju na klejonej powierzchni. Kolejnym krokiem będzie odczekanie przez kilka minut na częściowe wyschnięcie kleju. Następnie dociskamy ze sobą klejone powierzchnie. Zbyt szybkie połączenie klejonych warstw może skończyć się nieprecyzyjnym sklejeniem.

Zobacz również :

https://www.ef3m.pl/pl/blog/Jak-zrobic-makiete-i-jakich-uzyc-materialow/28

https://www.ef3m.pl/pl/c/Budowa-makiety/147